O‘ZBEKISTON VA QO‘SHNI DAVLATLARDA BOSHLANG‘ICH TA’LIMDA “TRANSLANGUAGING” YONDASHUVINING TAQQOSLANISHI

Mazkur maqolada O‘zbekiston va qo‘shni davlatlarda boshlang‘ich ta’lim jarayonida (translanguaging) yondashuvining tatbiqi taqqosiy jihatdan tahlil qilinadi. Translanguaging – o‘quvchilar bir nechta til resurslaridan integratsiyalashgan holda foydalanib, fikr almashish, muloqot qilish va bilimlarni mustahkamlashga xizmat qiluvchi zamonaviy yondashuv hisoblanadi. Tadqiqotda til siyosati, o‘quv dasturlari, o‘qituvchilar tayyorgarligi, darsliklar va metodik ta’minot, o‘quvchilarning lingvistik kompetensiyasini rivojlantirish omillari kabi mezonlar asosida O‘zbekiston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston va Tojikiston tajribalari taqqoslanadi. Maqolada, avvalo, har bir mamlakatning davlat til siyosati va ko‘p tillilikka doir rasmiy hujjatlari o‘rganiladi. Keyin boshlang‘ich ta’lim dasturlarida ona tili va chet tillarining o‘rni, integratsiyalashgan darslarni tashkil etish imkoniyatlari va mavjud tajribalar tahlil qilinadi. Shuningdek, o‘qituvchilarning metodik tayyorgarligi, til o‘tkazishga bo‘lgan munosabati hamda amaliyotdagi real qo‘llanish holatlari qiyosiy ko‘rib chiqiladi. Natijada, O‘zbekistonda translanguaging yondashuvi milliy qadriyatlarni saqlagan holda, ko‘p tillilikni rivojlantirish, kommunikativ kompetensiyani oshirish va xalqaro standartlarga yaqinlashishda muhim o‘rin tutishi aniqlanadi. Qo‘shni davlatlar tajribasi bilan taqqoslash esa mavjud muammolarni bartaraf etish va samarali metodikalarni ishlab chiqishda ilmiy asos bo‘lib xizmat qiladi.

57
14.09.2025

INGLIZ TILIDA NUTQIQ QO'LLANISHINI O'RNATISH XUSUSIYATLARI

Ingliz tilida so'zlashuv malakasini egallash ko'p o'lchovli kognitiv-lingvistik jarayonni ifodalaydi, bunda ravonlik, aniqlik va pragmatik muvofiqlik asosiy parametrlar sifatida birlashadi. Ushbu maqola psixolingvistik mexanizmlar, kontekstual o'zgaruvchanlik va o'zaro ta'sir dinamikasiga e'tibor qaratgan holda, og'zaki kommunikativ kompetentsiyani rivojlantirishga asos bo'lgan ichki xususiyatlarni belgilaydi. Zamonaviy pedagogik paradigmalarga, jumladan, kommunikativ tilni o'qitish va vazifalarga asoslangan ta'limga asoslangan tadqiqot uslubiy traektoriyalar va ularning nutq samaradorligini oshirishdagi samaradorligini tanqidiy baholaydi. Og'zaki nutqni cheklaydigan affektiv filtrlar va madaniyatlararo aralashuv kabi ekstralingvistik to'siqlarga alohida e'tibor beriladi. Tahlil ESL kontekstlarida nutq ko'nikmalarini egallash jarayonini optimallashtirishga qaratilgan dalillarga asoslangan pedagogik g'oyalarni taklif qilish bilan yakunlanadi.

185
23.06.2025

O‘ZBEK TILINI O‘QITISHDA INTERFAOL METODLARNING AHAMIYATI

Ushbu maqolada o'zbek tili grammatikasini o’rgatishda qo'llaniladigan interfaol metodlar, ularning samaradorligi va istiqbollari tahlil qilinadi. O‘zbek tilini o‘qitishda interfaol metodlardan foydalanishning dolzarbligi, ularning o‘quvchilarning faolligini oshirishdagi, muloqot madaniyatini shakllantirishdagi hamda til ko‘nikmalarini mustahkamlashdagi o‘rni yoritilgan. Zamonaviy ta’lim jarayonida interfaol yondashuvlar o‘qituvchining asosiy vositasiga aylanmoqda.

257
14.05.2025

BLUM TAKSONOMIYASI ASOSIDA PRAGMATIK KOMPETENSIYANI RIVOJLANTIRISH XUSUSIYATLARI

Ushbu maqola pragmatik kompetensiyani rivojlantirish jarayonida taksonomiyaning tutgan o‘rnini tahlil qiladi. Til o‘rgatishda faqat grammatik bilim emas, balki muloqotning kontekstual va madaniy jihatlari ham muhim sanaladi. Pragmatik kompetensiya o‘quvchilarning tilni to‘g‘ri va mos vaziyatda ishlatish malakasini shakllantiradi. Shuningdek, tadqiqot natijalari asosida taksonomiya asosidagi metodika orqali o‘quvchilarda chuqurroq pragmatik anglashni ta’minlash mumkinligini ko‘rsatadi. Shu asosda, maqola o‘qituvchilar uchun nazariy va amaliy tavsiyalarni o‘z ichiga oladi.

283
29.04.2025

UNIVERSITETLARDA INGLIZ TILI O‘QITISHNING ZAMONAVIY USULLARI MAMULLARI.

Maqolada universitetlarda chet tillarini o'qitishning turli usullari muammolari ko'rib chiqiladi. Quyidagi usullarga alohida e'tibor qaratildi: to'g'ridan-to'g'ri usul, grammatika-tarjima, audiovizual, audiolingual va kommunikativ. Muallifning fikriga ko'ra, zamonaviy o'qitish usullari bunday usullar tizimidan foydalanishni o'z ichiga oladi, bu o'qituvchi tomonidan tayyor bilimlarni taqdim etish va ularni takrorlash uchun emas, balki tinglovchilar tomonidan bilimlarni mustaqil ravishda o'zlashtirishga qaratilgan. faol kognitiv faoliyat

652
24.03.2023