SHARQ FALSAFASIDA ISLOMIY MA’RIFAT, MADANIYAT VA MA’NAVIY QADRIYATLAR TALQINI

Mazkur maqolada islom madaniyati va ma’rifatining shakllanish bosqichidagi falsafiy g‘oyalarning ta’siri muhokamaga tortilgan. Jumladan, islomiy ma’rifatga ta’sir etgan omillar va xususiyatlar ishning ko‘lamiga vazifa sifatiga xizmat qilgan. Islom madaniyati va qadriyatining tadrijiy rivojlanishiga ta’sir etgan ilmiy mushohadalar yahudiy va nasoriylar manbalari misolidagi tahlillar yordamida ochiqlandi.

31
30.06.2025

INGLIZ TILIDA NUTQIQ QO'LLANISHINI O'RNATISH XUSUSIYATLARI

Ingliz tilida so'zlashuv malakasini egallash ko'p o'lchovli kognitiv-lingvistik jarayonni ifodalaydi, bunda ravonlik, aniqlik va pragmatik muvofiqlik asosiy parametrlar sifatida birlashadi. Ushbu maqola psixolingvistik mexanizmlar, kontekstual o'zgaruvchanlik va o'zaro ta'sir dinamikasiga e'tibor qaratgan holda, og'zaki kommunikativ kompetentsiyani rivojlantirishga asos bo'lgan ichki xususiyatlarni belgilaydi. Zamonaviy pedagogik paradigmalarga, jumladan, kommunikativ tilni o'qitish va vazifalarga asoslangan ta'limga asoslangan tadqiqot uslubiy traektoriyalar va ularning nutq samaradorligini oshirishdagi samaradorligini tanqidiy baholaydi. Og'zaki nutqni cheklaydigan affektiv filtrlar va madaniyatlararo aralashuv kabi ekstralingvistik to'siqlarga alohida e'tibor beriladi. Tahlil ESL kontekstlarida nutq ko'nikmalarini egallash jarayonini optimallashtirishga qaratilgan dalillarga asoslangan pedagogik g'oyalarni taklif qilish bilan yakunlanadi.

52
23.06.2025

ABU ALI IBN SINO FALSAFIY QARASHLARIDAGI «INOYAT» (ạlʿnạyẗ) TUSHUNCHASI «AL-ISHORAT VA-AT-TANBIHAT» ASARINING NAMUNASI.

Abu Ali ibn Sinoning falsafiy qarashlaridagi “Inoyat” tushunchasi haqidagi ushbu maqola va ushbu Sharq peripatetik faylasuflarining sharhlarida keltirilgan urg‘ular tahlil qilindi. “Inoyat” tushunchasi Xudo, olam va inson o'rtasidagi munosabatni o'z ichiga olgan atamadir. Abu Ali ibn Sino inoyat tushunchasini Xudodan kelib chiqqan ezgulik tartibi sifatida baholaydi. Faylasuf bu atama orqali dunyodagi ezgulik tartibiga e’tibor qaratadi. Forobiy «Inoyat»ga emanatsiya, ezgulik-yomonlik, baxt-saodat nazariyasi doirasida baho beradi. Faylasuf emanatsiya nazariyasini ilohiy inoyat bilan izohlaydi. Chunki emanatsiya orqali mavjud bo'lgan dunyo ham Xudoning borligidan ishtirok etadi va uning mavjudligini davom ettirish uchun ilohiy irodaga muhtojdir. Shuning uchun emanatsiya inoyat doimiy ekanligini ko'rsatadi. Bundan tashqari, emanatsiya nazariyasi yovuzlikning mavjudligini tushunishning eng yaxshi usuli hisoblanadi. Ibn Rushd inoyatni Xudo borligining alohida dalili deb biladi. Butun olam Allohning marhamati va saxovati bilan yaratilgan. Faylasuf bu fikrni ifodalash uchun uzluksiz ijod atamasidan foydalanadi. Binobarin, Alloh taoloning olamga inoyati cheksiz va doimiydir. Faylasufning fikricha, inson olam bilan hamohangdir. Bu uyg'unlik Xudoning borligiga ishora qilishi inoyatning dalilidir.

47
23.06.2025

SHARQCHILIK TASHQI SIYoSAT STRATEGİYASINING QUVVOLI OLIShI: G‘AYARIY ASOSLARI VA AMALIY KO‘RSOTLARI.

Ushbu maqolada orientalizm davlatlarning tashqi siyosat strategiyalari doirasida qo’llaniladigan barqaror mafkuraviy va siyosiy konstrukt sifatida ko'rib chiqiladi. Siyosiy va ommaviy axborot vositalari diskursi tahlili asosida intervensiyalarni legallashtirish, «boshqa» ko’rinishni shakllantirish va global siyosatda ta’sirni qayta taqsimlash uchun orientalist tasavvurlarni qo’llashning asosiy mexanizmlari aniqlangan. Natijalar shuni ko’rsatadiki, orientalizm ramziy va amaliy hukmronlik vositasi sifatida o’z ahamiyatini saqlab qolmoqda hamda yangi geosiyosiy sharoitlarga moslashmoqda.

45
15.06.2025

SHOPENGAUER VA SHARQ TA’LIMOTLARI: IRODA VA AZOB-UQUBAT

Artur Shopengauerning “Iroda dunyosi” asarida iroda va tasavvur konsepsiyalari falsafaning asosiy nuqtalari sifatida talqin qilinadi. Iroda dunyoning metafizik mohiyati sifatida, tasavvur esa uning kо‘rinishi sifatida kо‘riladi. Shopengauerning falsafasi sharq ta’limotlari, xususan buddizm va hinduizmdan ilhomlanib, g‘arb metafizikasi bilan sintez yaratib, irratsional kuch – irodaning inson hayotidagi azob-uqubatga olib kelishini ta’kidlaydi. U ozodlikni san’at, axloq va zohidlik orqali amalga oshirish mumkin deb hisoblaydi. Bu falsafa о‘z davrida inqilobiy bо‘lib, Nitsshe, Freyd va ekzistensializmga ta’sir kо‘rsatdi.

83
02.06.2025

SERGEY YESENIN: SHE'RDA ​​TABIAT OVOZI

Maqolada Sergey Yeseninning she’riyatidagi tabiat obrazi tahlil qilinadi. Unda tabiat uning she’rlarida qanday qilib tirik mavjudotga aylanib, shoirning ichki dunyosini aks ettirishi ko‘rsatiladi. Tabiat obrazlarining ramziy ma’nolari orqali hayot, vaqt va abadiylik haqidagi falsafiy mulohazalar yoritiladi. Shuningdek, uning she’rlarini o‘quvchiga yaqin va tushunarli qiluvchi uslubiy xususiyatlari o‘rganiladi.

130
14.05.2025

ГЛОБАЛЛАШУВ ЖАРАЁНИДА МАДАНИЯТЛАР ТАЪСИРИ

Ушбу мақолада глобаллашув жараёнида маданиятлар алмашишига олиб келиши ва айни пайтда, Ғарб оламида юзага келган “оммавий маданият”нинг мамлакатимизга кириб келиши ва ёшлар тарбиясига хатарли тахдиди хамда ёшларимизда мафкуравий иммунитетни шакллантириш хақида сўз боради.

126
29.04.2025

ДИНИЙЛИК ВА ДУНЁВИЙЛИК

Мақолада динийлик ва дунёвийликнинг ўзига хос-ҳусусиятлари, диннинг маънавий ва руҳий ҳамоҳангликни таъминлашдек функцияси, дин, жамият ва давлат муносабатлари тизимида манфаатлар уйғунлигини таъминлашда ҳам диннинг улкан ижтимоий гуруҳларни уюштира олиши, бирлашишини таъминловчи мафкуравий вазифаси ҳусусида фикр билдирилган.

205
13.04.2025

O'RTA ASR SARQ VA G'ARB Uyg'onish davri FAYLASUFLARNING AXLOQ MASALASIGA MUNOSABATI.

Ushbu maqolada oʻrta asr Sharq uygʻonish va Gʻarb Uygʻonish davri faylasuflarining axloq hodisasiga munosabati yoritilgan. 9—12-asrlarda shakllangan islom maʼrifati doirasida Abu Nasr Forobiy, Ibn Sino, Ibn Rushd, Gʻazzoliy kabi buyuk mutafakkirlar axloq mavzusini nafaqat diniy-falsafiy, balki ijtimoiy, siyosiy va pedagogik nuqtai nazardan ham oʻrgandilar. Gʻarbiy Uygʻonish davri esa 14—16-asrlarda Italiyada boshlangan maʼrifiy inqilob orqali butun Yevropada axloqiy tushunchalarni yangi bosqichga olib chiqdi. Foma Akvinskiy, Dante Aligeri, Erazm Rotterdam, Nikollo Makiavelli kabi mutafakkirlar diniy tafakkurdan dunyoviy dunyoqarashga o‘tish jarayonida “Etika”ni turli yo‘nalishlarda talqin qilganlar. Maqolada ikki davrning o‘xshash va farqli tomonlari qiyosiy tahlil qilinadi va axloq hodisasining Dionat, siyosiy voqealar, madaniy taraqqiyot va fan bilan uyg‘unligi yoritiladi. Natijada, o'rta asrlardagi sharqiy uyg'onish va G'arbiy Uyg'onish davrida shakllangan ushbu merosning zamonaviy dolzarbligi ham namoyon bo'ladi.

296
23.02.2025

MULK VA TADBIRKORLIK SOHASIDAGI ISLOLOOTLARNING KONSEPTUAL TAMOPLARI MAMLAKAT Taraqqiyotining yangi bosqichida.

Maqolada mamlakat taraqqiyotining yangi bosqichida mulk va tadbirkorlik sohasidagi islohotlarning kontseptual tamoyillarining o'ziga xos jihatlari ko'rib chiqiladi. O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish strategiyasi qulay ishbilarmonlik va sarmoyaviy muhitni yaratish orqali mahalliy va xorijiy investitsiyalarni jalb etish, mulkchilik sohasining barqaror rivojlanishiga erishishdan iborat.

190
09.02.2025

AVESTA: TAKHIDLIKDAN POLITEIZMGA

Ushbu maqolada zardushtiylikning asosiy manbasi bo‘lgan avesto matnlari tahlil qilinadi. Tadqiqotda ilk avesto matnlari bilan keyingi avesto matnlari solishtiriladi. Ilk avesto (gatik) matnlaridagi diniy qarashlar tahlil qilinib, bu matnlarda mavjud bo‘lgan monoteistik tamoyilning vaqt o‘tishi bilan so‘nggi avesto matnlarida uchraydigan politeistik unsurlarga qanday aylanganligi ko‘rsatilgan. Politeistik elementlarning kuchayishi ta'kidlangan. Axura Mazda markaziy xudo sifatida tasvirlangan boʻlsa-da, mitraizm, sifatlarga sigʻinish va boshqa eʼtiqod shakllarining zardushtiylikka taʼsiri haqida soʻz boradi. Bundan tashqari, ushbu jarayonning ijtimoiy, siyosiy va madaniy sabablariga e'tibor qaratiladi. Maqola “Avesto”ning tarixiy taraqqiyotini yaxshiroq tushunishga xizmat qiladi.

222
09.02.2025

JISMONIY MADANIYAT FAKULTET TALABALARINING SPORT O‘YINLARI YORDAMIDA KASBIY KO‘NIKMALARINI SHAKLLANTIRISH

Maqolada jismoniy tarbiya va sport sohasi mutaxassislari o‘rtasida turli sport turlari, shu jumladan, voleybol bilan shug‘ullanishning pedagogik oliy o‘quv yurtlari jismoniy tarbiya fakulteti talabalari o‘rtasida kasbiy mahorat va shaxsiy fazilatlarning shakllanishiga ta’sirini aniqlash uchun o‘tkazilgan so‘rovnoma natijalari keltirilgan.

219
29.01.2025