Maqolada inson nutqini idrok etish jarayoni va uning eshitish hamda xotira mexanizmlari bilan uzviy bogʻliqligi nazariy jihatdan yoritib beriladi. Nutqni anglashda mantiqiy urgʻu, soʻzlar tartibi, sintaksik tuzilish va xotirada mavjud modellar bilan taqqoslash jarayoni muhim ahamiyat kasb etishi taʼkidlanadi. Shu bilan birga, nutqiy faoliyatning motivatsiya, rejalash, amalga oshirish va nazorat bosqichlari haqida A.A. Leontyev, I.A. Zimnyaya kabi olimlarning nazariyalari tahlil etiladi. Maktabgacha taʼlim yoshida idrokning rivojlanishi fikrlash bilan uzviy bogʻliq boʻlib, u bolalarning tahlil qilish, taqqoslash va umumlashtirish qobiliyatlarini shakllantiradi. Bolalar nutqini oʻstirish jarayonida Ye.I. Tixeeva, B.V. Belyayev kabi olimlar qarashlari asosida nutq va aqliy rivojlanishning birgalikda kechishi ilmiy jihatdan asoslangan. Shuningdek, bolalarning yosh xususiyatlariga koʻra nutqning bosqichma-bosqich rivojlanishi – lugʻat boyligining ortishi, grammatik tuzilishlarni oʻzlashtirish, sintaksik modellarni qoʻllash jarayonlari keng yoritiladi. Maqolada bola nutqining ijtimoiy muhitda, kattalar va tengdoshlar bilan muloqot jarayonida rivojlanishi, oila va maktabgacha taʼlim muassasasi sharoitida nutq koʻnikmalarini takomillashtirishning ahamiyati koʻrsatiladi. Xulosa qilib aytganda, maktabgacha yoshda nutqni rivojlantirish bolaning umumiy psixik kamoloti va taʼlim jarayonidagi muvaffaqiyati uchun hal qiluvchi omil boʻlib, chet tillarni oʻzlashtirish qobiliyatini rivojlantirishda ham muhim poydevor hisoblanadi.

Ushbu maqola O‘zbekistonda boshlang‘ich sinflarda o‘qish savodxonligi fanini o‘qitish asosida o‘quvchilarning tanqidiy fikrlash qobiliyatini rivojlantirish metodlarini o‘rganadi. Tadqiqotda boshlang‘ich ta’limning zamonaviy talablari, o‘qish savodxonligi darslarida tanqidiy fikrlashni shakllantirishning pedagogik va psixologik jihatlari, shuningdek, ushbu jarayonda qo‘llaniladigan innovatsion usullar va texnologiyalar tahlil qilinadi.

Ushbu maqolada shaxsiy ijodkorlikni rivojlantirishning nazariy asoslari va amaliy mexanizmlari yoritilgan. Psixologik, pedagogik va sotsiomadaniy nuqtai nazarlarga tayangan holda, tadqiqot individual ijodiy o‘sishga hissa qo‘shuvchi asosiy omillarni aniqlaydi. Aralash uslubdagi yondashuv asosida talabalar va o‘qituvchilar o‘rtasida so‘rovnomalar, shuningdek, eksperimental topshiriqlar orqali ijodkorlikni rivojlantirish strategiyalarining samaradorligi baholandi. Tadqiqot natijalari motivatsion muhit, fanlararo ta’lim va shaxsga yo‘naltirilgan fikr-mulohazalarning ijodiy ifodani rivojlantirishdagi ahamiyatini ko‘rsatdi. Ushbu xulosalar rivojlanayotgan mamlakatlarda ta’lim islohotlari va innovatsiyalarga asoslangan tashabbuslarni shakllantirishga xizmat qilishi mumkin.

Ushbu maqolada kattalarda mantiqiy fikrlashni shakllantirish va rivojlantirishning psixologik asoslari, ta’sir etuvchi omillar hamda samarali metodlar tahlil qilinadi. Mantiqiy fikrlash inson faoliyatining ajralmas qismi bo‘lib, ongli qarorlar qabul qilish, muammolarni hal etish va tanqidiy fikrlashda muhim rol o‘ynaydi.

Ushbu maqolada bugungi kunda maktabgacha yoshdagi bolalarni mustaqil fikrlashga oʻrgatish metodikasi hamda Maktabgacha taʼlim muassasalarida bolalarni mustaqil mulohaza yuritishga yoʻnaltirishda ularga xos boʻlgan psixologik va pedagogik xususiyatlarni inobatga olish muvaffaqiyatga erishish garovidir. Hozirgi vaqtda maktabgacha yoshdagi bolalar psixik xususiyatlari rivojlanishining mustaqil fikrlash jarayoniga taʼsiri haqidagi maʼlumotlar keltirilib, muammo va yechimlar haqida soʻz yuritiladi

Kadrlar tayyorlash masalalari, innovatsion texnologiyalarning tibbiyotdagi o‘rni, ularni samarali tatbiq etishning asosiy jihatlari, tibbiyotda CBL (Case Based Learning) texnologiyalaridan foydalanish yo‘lga qo‘yilgan. Bundan tashqari, maqolada talabalarning fizika fanidan amaliy mashg'ulotlar malakasi ma'lumotlarga asoslangan holda qancha pedagogik texnologiyalar va ularni qo'llash usullari muhim edi. Maqolada ushbu fan bo'yicha o'quv jarayonining interfaol texnologiyalari, virtual laboratoriyalar va boshqa innovatsion yondashuvlar o'sishini tashkil etish asosida tahlil qilingan. Shuningdek, maqolada talabalarning amaliy-protsessual kompetentsiyalarini rivojlantirishga asoslangan yondashuvlar samaradorligi muhokama qilinadi.

Ushbu maqolada zamonaviy yoshlar uchun mediasavodxonlikni shakllantirishning asosiy mexanizmlari va komponentlari tahlil qilinadi. Mediasavodxonlik – bu yosh avlodni axborotni tahlil qilish, saralash va undan mas'uliyatli foydalanishga o'rgatish imkonini beruvchi muhim ko'nikma hisoblanadi. Maqolada mediasavodxonlikning mohiyati, uni rivojlantirishdagi ta'limning o'rni, raqamli texnologiyalardan foydalanish va jamiyatdagi axborot madaniyatini shakllantirish jarayonlari ko'rib chiqilgan. Shuningdek, yoshlar o'rtasida soxta axborotlarga qarshi immunitetni oshirish, tanqidiy fikrlashni rivojlantirish va axborotni xavfsiz boshqarishga oid uslubiy tavsiyalar beriladi. Tadqiqotda media savodxonlikni shakllantirish bo'yicha xalqaro tajribalar va ilg‘or amaliyotlar misolida tahliliy yondashuv qo'llanilgan. Ushbu maqola axborot muhitida samarali harakat qilishga intilayotgan yoshlar, pedagoglar va tadqiqotchilar uchun qimmatli manba bo'lib xizmat qiladi.

Ushbu maqola kattalarda induktiv va deduktiv xulosani hayotga tatbiq etish masalasini o'z ichiga oladi. Uning pedagogik bilimlari bayonida mantiq qoidalaridan unumli foydalanish, o‘rganilgan narsalarni takrorlash, mashq qilish va motivatsiya qilish jarayonida sillogizm qoidalaridan foydalanish masalalari bayon etilgan.

Ushbu maqola ilmiy bilish faoliyatining asosiy turlaridan biri bo‘lgan bahs-munozaraning zamonaviy talqiniga bag‘ishlangan. Bahs-munozaraning nazariy asoslari, ilmiy bilimlarni shakllantirishdagi o‘rni va tanqidiy tafakkur rivojlanishiga ta’siri ko‘rib chiqiladi. An’anaviy shakllar va raqamli texnologiyalardan foydalanishni o‘z ichiga olgan holda, ilmiy munozaralarni tashkil etishning turli yondashuvlari qiyosiy tahliliga alohida e’tibor qaratilgan. Munozaraning kognitiv, metodologik va kommunikativ jihatlari hamda ularning fanlararo tadqiqotlarga ta’siri tahlil qilinadi. Muallif fan raqamlashuvi sharoitida munozara olib borish usullarini takomillashtirish zarurligini ta’kidlaydi.

Ushbu maqola postmodern jamiyat kontekstida tolerantlik deformatsiyasi fenomenini o'rganadi. Maqolada bag'rikenglik kontseptsiyasining buzilishiga olib keladigan asosiy omillar, jumladan, qiymat relativizmi, axborotning haddan tashqari yuklanishi, globallashuv va haddan tashqari siyosiy to'g'rilik ko'rib chiqiladi. Tolerantlik deformatsiyasining psevdotolerantlik, selektiv va agressiv tolerantlik kabi turli ko'rinishlari tahlil qilinadi. Maqolada muammoning murakkabligi va ko'p qirraliligini ko'rsatadigan keng ko'lamli nazariy ishlar va empirik tadqiqotlar o'rin olgan. Alohida e'tibor jamiyat uchun tolerantlik deformatsiyasining oqibatlariga, jumladan, ijtimoiy tarqoqlikka, axloqiy me'yorlarning emirilishiga va keskinlikning kuchayishiga qaratiladi. Xulosa qilib aytganda, ta'lim, tanqidiy fikrlashni rivojlantirish va ochiq muloqot uchun platformalar yaratish asosida muammoning mumkin bo'lgan echimlari taklif etiladi. Maqolada chinakam o‘zaro tushunish va farqlarni hurmat qilishga erishish uchun zamonaviy dunyoda bag‘rikenglik tushunchasini qayta ko‘rib chiqish zarurligi ta’kidlangan.

Ushbu maqolada pedagogik amaliyotda ijodiy ta'limning zaruriy ahamiyati va barqaror kelajakka yo'naltirilgan zamonaviy ta'lim siyosatining asosi sifatida ta'lim va pedagogik amaliyotda ijodkorlikni rivojlantirish tahlil qilinadi. Maqolada ijodkorlik va ijodiy o'qitishga uchta yondashuvning ahamiyati ta'kidlangan: enaktivizm, tizimli yondashuv va ko'p dunyo tushunchalari.