QADIMGI BAQTRIYA GLIPTIKASIDA ILONLAR VA AJDARLAR OBRAZI

Ushbu maqolada Qadimgi Baqtriya hududida xususan, Shimoliy Afg’onistonda olib borilgan arxeologik qazishmalar davomida topilgan minglab muhr va tumorlarda ifodalangan tasvirlar orasida muhim ahamiyat kasb etadigan ilonlar va ajdarlar obrazi va bu obrazlar o’rtasidagi farqli mifologik tushunchalar haqida so’z yuritiladi.

140
22.05.2024

FА-SZАN FALSAFIY QARASHLARINING XITOY BUDDAVIYLIGI TA’LIMOTIDAGI O’RNI

Ushbu maqolada Xitoy buddaviyligi Xuayan maktabi asoschisi Fа-szаnning falsafiy qarashlari va ta’limoti haqida mulohaza yuritilgan. Shuningdek, Xuayan maktabining Xitoy buddaviyligi falsafiy tafakkuri rivojiga ta’siri bayon qilingan.

134
22.05.2024

AVESTONING MIFOLOGIK QATLAMI VA UNING DINIY QARASHLARDA AKS ETISHI

Ushbu maqolada dastlabki mifologik qarashlar va ularning turli timsollar tarzida namoyon bo’lishi bayon etilgan. Mifologiyaning asosiy tushunchalari: totem, fetish va anima kabi tushunchalarning etimologiyasi tahlil etilgan. Zardushtiylik mifologiyasidagi ezgulik va yovuzlik o’rtasidagi kurashlar va ular turli xudo va devlar timsolllarida namoyon bo’lishi va Avesto mifologiyasida hikoya qilingan xalq qahramonlari va ezgulik timsollari yoritilgan.

186
10.05.2024

MАVLONO JАLOLIDDIN RUMIY HАYOTI: IBRАT VА HIKMАT KOʻZGUSI

Ushbu maqolada Sharqning buyuk mutafakkiri va shoiri, tasavvuf taʼlimotining ulugʼ namoyandasi, “Mavlaviya” tariqatining asoschisi Mavlono Jaloliddin Rumiyning hayotiga oid ayrim faktlar tarixiy va adabiy manbalar bergan maʼlumotlar asosida qayta koʻrib chiqiladi. Rumiy hayot yoʻli bilan bogʻliq baʼzi bir chalkashliklarga oydinlik kiritiladi. Jaloliddin Rumiyning buyuk ustozlari,piru komillari haqida ham soʻz boradi. Sayyid Burhoniddin Muhaqqiq Termiziyning Rumiy bilan uchrashuvi, Damashqda Mavlono shu shaharda Shayx ul-akbar Muhyiddin ibn al-Аrabiy bilan muloqotda boʻlganligi. Аflokiyning Mavlono bilan Shamsiddinning Shomda yuz bergan muloqoti haqida keltirgan hikoyatini bu yerda aynan keltirib oʻtilganligi koʻrsatilgan. Rumiy hayoti, ijodi va qarashlarini tahlil va tahqiq etish yoʻlida АQSh va Gʻarbiy Yevropada koʻzga koʻrinarli jiddiy ilmiy ishlar amalga oshirilgani haqida aytib oʻtilgan. Rumiyshunoslik bilan jiddiy shugʻullangan ingliz olimlaridan birinchi boʻlib Rinald Nikolson eslanishi joiz. U aslida yunon va turk tillari boʻyicha mutaxassis edi, biroq fors tiliga jiddiy mehr qoʻyganligi, qatʼiy va tinib-tinchimas saʼy-harakati bois fors tilini, soʻng arab tilini oʻrganib oldi. Mavlono gʼazallari haqiqat, zavq-shavq va jozibaga undovchi sheʼriyatning eng baland choʻqqilarida parvoz etib, uni irfon mulkining malik ush-shuarosiga aylantirdi. Аmmo bu gʼazallar shunday bir olamda sayr qiladiki, hayotning oddiy mushohadalari bilan uning orasida ancha masofa mavjud. Gʼayb va ahli shuhuddan boshqa hech kim bundan ogoh emas. Gap shundaki, “Masnaviy” birinchi navbatda ana shunday masala va tushunchalarga nazar soladi, inson hayotining mazmun-mohiyati hamda turmush tarzi bilan aloqa oʻrnatadi.

232
10.05.2024

ABU BAKR AR-ROZIYNING “FALSAFIY HAYOT TARZI” ASARIDA SUQROT HAYOTINING YORITILISHI

Ushbu maqolada biz Abu Bakr ar-Roziyning “Falsafiy hayot tarzi” asari orqali Suqrotning ikki xil hayoti orqali insonlarda falsafiy turmush tarzi qanday bo‘lishi kerakligi haqida mulohazalar yuritdik. Maqolada Suqrot hayotidan misollar keltirilgan bo‘lib, uning hayotidagi yutuq va kamchilliklar bayon qilingan. Shuningdek Suqrotning oddiyligining sababi, nega bunday oddiy hayot kechirgani yoritilgan.

205
28.03.2024

СИ ЦЗИНЬПИННИНГ ХИТОЙДАГИ ИЖТИМОИЙ-СИЁСИЙ ЖАРАЁНЛАРГА ТАЪСИРИ

Мазкур мақолада Хитой тарихида ўзига хос мафкураси билан танилган Си Цзиньпиннинг ижтимоий-сиёсий қарашлари муҳокама қилинган. Шунингдек, Хитой Президенти Си Цзиньпиннинг “Давлат бошқаруви” ҳақидаги китоби хусусида таҳлиллар ёритилган.

174
26.03.2024

ЧУЧУК СУВ ТАНҚИСЛИГИ МУАММОСИНИНГ МАРКАЗИЙ ОСИЁГА ХАВФИ

Мақолада жаҳонда янги аср арафасида жадаллашган экологик глобаллашув жараёнларининг мазмуни ва моҳияти, унинг атроф муҳитга таъсир йўналишлари, хусусан, чучук сув танқислигининг келиб чиқиш сабаблари ва бартараф этишга доир таклиф мулоҳазалар баён этилган. Шунингдек, Ўзбекистондаги экологик муҳитга жиддий таъсир ўтказаётган муаммолар, экологик вазиятни ўзгартираётган ва муносабатларни мураккаблаштираётган ва бу муаммоларни кескинлаштираётган омиллар атрофлича таҳлил қилинган.

255
16.02.2024

TARAQQIYOT STRATEGIYASI – YANGI O‘ZBEKISTON BARQAROR TARAQQIYOTINING GAROVI

Mazkur maqolada bugungi globallashuv va integratsiyalashuv davrida mamlakatimiz taraqqiyotida o’z oldiga qo’ygan strategik maqsadlar, ularning ahamiyati va amalga oshirish mexanizmlari borasida taklif, fikr va xulosalar bayon etilgan. 2022-2026-yillarga mo’ljallangan Taraqqiyot strategiyasining dolzarbligi va mohiyati to’g’risida ilmiy qarashlar bayon etilgan.

242
16.02.2024

УРУШ ВА ТИНЧЛИК ЁХУД МАНФААТЛАР ТЎҚНАШУВИ

Урушларнинг келиб чиқишига миллий, ирқий камситишлар ҳам сабаб бўлади. Бундай урушлар фуқаролик урушлари бўлиб, кўпинча ва асосан мамлакат ичкарисида олиб борилади. Бундай урушларнинг келиб чиқишига у ёки бу давлатнинг мамлакат ичкарисида олиб борадиган сиёсати ҳам сабаб бўлади. Урушларни уларга хос умумий, ўхшаш томонларига кўра тўртта асосий турга ажратиш мумкин.

264
24.01.2024

EKOLOGIK BARQARORLIKNI TA’MINLASHDA XALQARO VA MILLIY TAJRIBA

Ushbu maqolada ekologik barqarorlikni ta’minlashning umumiy va zarur jihatlari, atrof- muhit va biologic xilma – xillikni muhofaza qilish, tabiiy resurslardan foydalanish, qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanishning mamlakat ekologik barqarorligiga ta’sirini O’zbekiston va Xalqaro tajribalarni o’rgangan holda ochib berishga qaratilgan.

153
16.01.2024

ABU ALI IBN SINO MANTIQ TA'LIMOTI

Ushbu maqola metafizika nima, ya'ni tabiatdan tashqaridagi mavjudlik g'oyalari va ularning mantiqiy tahlili haqidagi falsafa tarixidagi eng murakkab savollarga bag'ishlangan. Bu murakkab ta’limotni ishlab chiqqan va mantiq usulini qo‘llagan Ibn Sino edi. Ko‘pgina G‘arb olimlari Ibn Sino merosini bir ovozdan e’tirof etishgan. Uning metodologiyasi turli yo'llar bilan baholangan. Ushbu maqola ushbu yondashuvlarni tavsiflaydi. Ibn Sinoning ilohiyot masalalariga mantiqiy yondashuvini o‘rganish zamonaviy islom falsafasining eng muhim tadqiqotlaridan biridir. Chunki din va falsafaning sintezi masalasi munozaralarga sabab bo‘lgan. Ibn Sino kashfiyoti hamon inson aqlini idrok etishning cheksizligining namunasidir.

342
16.01.2024

HOZIRGI YOSHLARNI VATANSEVARLIK RUHIDA TARBIYA QILISHNING AHAMIYATI.

Ushbu maqolada zamonaviy yoshlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalashning ahamiyati va vatanparvarlik tushunchasi turli tomonlardan tahlil qilinadi va talqin etiladi. Vatanparvarlik insonning o‘z Vatanini qadrlashi, qaysi sohadan qat’i nazar, shu Vatan uchun o‘z kuch va g‘ayratini berishini bildiradi. Bu ta’rif vatanparvarlikning barcha qirralarini qamrab olmasa-da, vatanparvarlik so‘ziga keng ma’noda yondashsa, to‘g‘ri tushuniladi. Yoshlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash borasida fikr va mulohazalar bildirilmoqda.

174
09.12.2023