IDROK, XOTIRA VA FIKRLASHNING NUTQ RIVOJLANISHIDAGI OʻRNI

Maqolada inson nutqini idrok etish jarayoni va uning eshitish hamda xotira mexanizmlari bilan uzviy bogʻliqligi nazariy jihatdan yoritib beriladi. Nutqni anglashda mantiqiy urgʻu, soʻzlar tartibi, sintaksik tuzilish va xotirada mavjud modellar bilan taqqoslash jarayoni muhim ahamiyat kasb etishi taʼkidlanadi. Shu bilan birga, nutqiy faoliyatning motivatsiya, rejalash, amalga oshirish va nazorat bosqichlari haqida A.A. Leontyev, I.A. Zimnyaya kabi olimlarning nazariyalari tahlil etiladi. Maktabgacha taʼlim yoshida idrokning rivojlanishi fikrlash bilan uzviy bogʻliq boʻlib, u bolalarning tahlil qilish, taqqoslash va umumlashtirish qobiliyatlarini shakllantiradi. Bolalar nutqini oʻstirish jarayonida Ye.I. Tixeeva, B.V. Belyayev kabi olimlar qarashlari asosida nutq va aqliy rivojlanishning birgalikda kechishi ilmiy jihatdan asoslangan. Shuningdek, bolalarning yosh xususiyatlariga koʻra nutqning bosqichma-bosqich rivojlanishi – lugʻat boyligining ortishi, grammatik tuzilishlarni oʻzlashtirish, sintaksik modellarni qoʻllash jarayonlari keng yoritiladi. Maqolada bola nutqining ijtimoiy muhitda, kattalar va tengdoshlar bilan muloqot jarayonida rivojlanishi, oila va maktabgacha taʼlim muassasasi sharoitida nutq koʻnikmalarini takomillashtirishning ahamiyati koʻrsatiladi. Xulosa qilib aytganda, maktabgacha yoshda nutqni rivojlantirish bolaning umumiy psixik kamoloti va taʼlim jarayonidagi muvaffaqiyati uchun hal qiluvchi omil boʻlib, chet tillarni oʻzlashtirish qobiliyatini rivojlantirishda ham muhim poydevor hisoblanadi.

105
26.11.2025

XITOY VA O'ZBEK TILLARINING LEKSIKASINI QIYOSIY TAHLIL QILISHDA ZAMONAVIY YONDASHUV

Ushbu maqolada xitoy va o'zbek tillarining leksikasini qiyosiy tahlil qilishda zamonaviy yondashuv asosida qiyoslab tahlil qilingan. O’zbek tilidan xitoy tiliga tarjima qilish, talabalarning chet tiliga til leksik kompetensiyasini takomillashtirishi jarayonidagi leksik interferensiya hodisasiga e’tibor qaratiladi. Ta’lim muassalarida xitoy tilini о‘rganishda yuzaga keladigan qiyinchiliklar aniqlanib, ularga zamonaviy yechib topish va takliflar ishlab chiqish metodlari keltirilgan. xitoy, ingliz va o’zbek tillaridagi miqdor so’zlarning tuzilishi jihatidan tahlilini ko’rib chiqish, tasniflash, ularning o’ziga xos xususiyatlarini yoritib berish va tilni, tilning o’ziga xosligini ta'minlashdagi ahamiyatini ko’rsatib berishdir. Shuningdek, xitoy, ingliz va tillarida miqdor so’zlarni kengroq yoritib berish va o’zbek tili bilan solishtirgan holda ular o’rtasidagi o’xshashlik va farqlarni ko’rsatib berishdir.

955
25.10.2023