ДИНИЙЛИК ВА ДУНЁВИЙЛИК

Мақолада динийлик ва дунёвийликнинг ўзига хос-ҳусусиятлари, диннинг маънавий ва руҳий ҳамоҳангликни таъминлашдек функцияси, дин, жамият ва давлат муносабатлари тизимида манфаатлар уйғунлигини таъминлашда ҳам диннинг улкан ижтимоий гуруҳларни уюштира олиши, бирлашишини таъминловчи мафкуравий вазифаси ҳусусида фикр билдирилган.

104
13.04.2025

ҲИНД ФАЛСАФАСИДАГИ ИНСОН МАСАЛАСИНИНГ МАҲАТМА ГАНДИ ҚАРАШЛАРИГА ТАСИРИ

Маҳатма Ганди дунёқараши ва фалсафий ғояларида инсон масаласига алоҳида тўхталиб ўтади. Чунки, унинг ғоявий негизи инсон муҳим омил сифатида кўрилади. Унинг таълимотида гуманизм ғояларининг шаклланиши ўз ўзидан бўлмади. У ўзидан аввалги диний таълимот, ғоявий назарияларга, файласуф, мутафаккирлар қарашларига таянди. Инсонпарварлик шаклланиши узоқ ўтмишдан давом этиб келаётган таълимот бўлиб, бугунги кунда бу соҳани ўрганиш янада муҳим бўлиб бормоқда. Гуманизм сўзига бир қанча таърифлар берилган. Фалсафа қомусий луғатида шундай дейилади: “Гуманизм (лот. humanus – инсонийлик, инсонпарварлик) – шахс сифатида инсон қадриятини, унинг эркин камол топиши ва ўз қобилиятини намоён қилиш ҳуқуқларини эътироф этиш, ижтимоий муносабатларни баҳо мезони сифатида киши бахт-саодатини қарор топтириш. “Гуманизм” тушунчаси Шарқ мутафаккирлари ижодида ўз аксини топган ва уларнинг асарларидаги ғоялар Европа мутафаккирлари ижодига таъсир кўрсатган”. Шундан келиб чиққан ҳолда, барча учун энг қизиқарли ва фойдали натижа берадиган тадқиқотлар инсонни тадқиқ этишдир.

412
06.11.2023