О‘ZBEK TILIDA ZAMОNNING IFОDALANISHI

Bu maqolada o’zbek tilida vaqt tushunchasining ifodalanishiga oid mulohazalar bayon qilingan. Shuningdek, ushbu masala tadqiqotchilarning mavzuga oid olib borgan izlanishlari hamda o’zbek adabiyotining mashhur asarlari asosida yoritib berilgan.

353
05.06.2024

TURK TILI VA XORAZM SHEVASIDAGI ISIM SO‘Z TURKUMIGA OID O‘ZARO MA’NODOSH BIRLIKLAR

Ushbu maqolada turk tili va o‘zbek tilining xorazm shevasi o’rtasidagi isimlar so’z turkumiga oid so’zlardagi o‘xshashliklar va ularning o‘zbek tilining qolgan lahjalaridan ayiruvchi xususiyatlari haqida to‘xtalib o‘tilgan hamda ularga bir qator misollar keltirilgan. Ba’zi bir jihatlariga ko‘ra xorazm shevasi o‘zbek tilining boshqa lahjalariga mansub shevalaridan ko‘ra turk tilida yaqinligi seziladi. Xorazm shevasining o‘zbek tilidagi qolgan shevalardan farqliligini ko‘rsatuvchi, turk tilida ham bir xil ma’noni anglatuvchi so‘zlar talaygina. Dunyoning barcha til va shevalarida bo‘lgani kabi o‘g‘uz guruhiga mansub til va sheva hisoblanuvchi turk tili va o‘zbek tilining xorazm shevasida ham ularni qolgan tillardan ajratib turuvchi ot, sifat, son, ravish, fe’l so‘z turkumlariga oid so‘zlar va so‘z birikmalari mavjud. Turk tili va o‘zbek tilining xorazm shevasidagi ma’nodosh va bir xil bo‘lgan so‘zlari qatoriga qarindosh-urug‘chilik (dayı), arxitektura (dalan), inson tana a’zolari (dudak), tibbiyot (öksürük) va boshqa ko‘plab sohalardan misol keltirish mumkin. Turk tilida va xorazm shevasida qo‘llaniluvchi so‘zlarning ba’zilari turk tilida ko‘plab va xilma-xil ma’nolarni ifodalagan holda xorazm shevasida aniq bir ma’noni ifodalashi va yoki buning aksi kuzatilishi ham mumkin. Turk tili va xorazm shevasidagi ma’nodosh so‘zlar orasida talaffuzda bazi bir farqliliklar mavjud. Bunday farqlar asosan –e va –a tovushlarining hamda –u va –o tovushlarining o‘z o‘rnini ikkinchisiga bo‘shatib berishi bilan bog‘liq. Ba’zi so‘zlar o‘zbek adabiy tilida mavjud bo‘lsada amalda muomalada faqat xorazm vohasida saqlanib qolingan va ularning turk tilida ham bir xil shakldagi ma’nodoshlari mavjud.

1060
16.01.2024

OLIY TA’LIM MUASSASALARIDA PUSHTU TILINI O‘QITISHNING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI (MORFOLOGIYA MISOLIDA)

Mazkur maqolada pushtu tilini o’qitishning asosiy xususiyatli morfoligiya misolida tahlil qilib o’tildi. Pushtu tili ilk marotaba Afg‘onistonda 1936-yili davlat tili sifatida e’lon qilingan bo‘lib, hozirgacha mamlakatning ikki rasmiy tillaridan (pushtu va dariy) biri hisoblanadi.

345
17.12.2023

YANGI O‘ZBEKISTONDA CHET TILLARNI TARQIB VA O‘QITISHNING ZAMONAVIY USULLARI.

Ushbu maqolada mamlakatimizda chet tillari va amalga oshirilayotgan islohotlar, shuningdek, bugungi kunda chet tillariga bo‘lgan ehtiyojga e’tibor qaratilgan. Mamlakatimizda chet tilini ommalashtirish, uni keng jamoatchilik o‘rtasida malakali o‘qituvchilar yordamida targ‘ib etish muhimligini ta’kidladik. Va ularni o'rganish uchun zarur bo'lgan innovatsion texnologiyalardan foydalanish usullari keltirilgan.

429
09.12.2023

INGLIZ TILI DARSLARIDA HADISLARGA OID ADABIYOTLARDAN FOYDALANISHNING AHAMIYATI

Ushbu maqolada adabiyotdan nolingvistik mutaxassisliklarni maqsadli o'qitish metodikasi sifatida foydalanish samaradorligi ko'rib chiqiladi. Chet tili darslarida sahih matn – hadislardan foydalanish sabablari hamda o‘quvchilarning yo‘nalishi va mutaxassisligiga mos matnlarni tanlashning asosiy mezonlari ta’kidlangan.

335
09.12.2023

INGLIZ VA O‘ZBEK TILLARIDA MERONIM XUSUSIYATLARI

Ushbu maqolada meronimiya va uning farqlari, xususan, semantik va stilistik xususiyatlari, ikki tilda oʻzbek va ingliz tillarida qiyosiy tahlilning aloqadorligi haqida maʼlumotlar berilgan. Bundan tashqari, meronimiya bilan bog‘liq so‘zlar ikki til o‘rtasidagi so‘zlarning lisoniy va nolingvistik ko‘rinishini ifodalab, turli nuqtai nazardan semantik ma’no va uslubiy ranglardagi o‘zaro munosabatlarni belgilab berganligi tushuntiriladi.

329
09.12.2023

TILSILIKDA DUNYOGA LINGVISTIK VA KONSEPTUAL TUSHUNCHALARNING MOHIYATI.

Ushbu maqolada bugungi kunda dolzarb bo‘lgan ilmiy-texnikaviy atamalarni tarjima qilishda yuzaga keladigan ayrim muammolar va ularning sabablari muhokama qilinadi. Shu bilan birga, tarjimashunoslik umumiy tarjima modellarini ta'kidlaydi, ya'ni. qiyosiy, jarayonli va o'zgaruvchan modellar. Shuningdek, jahon tarjimashunosligida qayta tarjima hodisasiga asoslangan to‘rtta standart (tushuntirish, tavsiflovchi, tushuntirish va bashorat qilish) farazlari ilgari suriladi va tavsiflanadi.

338
09.12.2023

HOZIRGI ZAMON XALQ og`zaki ijodida ertak janrini o`rganishning lingvistik va lingvistik ASOSLARI.

Ushbu maqolada zamonaviy folklorda ertak janrini o'rganishning lingvistik-madaniy asoslari, shuningdek tarjima tadqiqotlarida uchraydigan tarjima modellari: qiyosiy, protsessual va o'zgaruvchan modellar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, dunyodagi to'rtta standart gipoteza tasvirlangan tarjimashunoslik, re tarjima hodisasiga asoslangan.

395
09.12.2023

BUGUNGI KUNDA O‘SMIRLAR UCHUN INGLIZ TILINI OʼQITISHNING ZАMONАVIY METODOLOGIYASINING AFZALLIGI

Ushbu maqolamizda yurtimizda taʼlim muassalari hamda, nodavlat oʼquv muassasalarida bugungi kunda o'smirlar uchun ingliz tili oʼqitishning zаmonаviy metodologiyasining afzalligi boʼlgan yehtiyoz tufayli ingliz tilini oʼqitishning zamonaviy texnologiyalar yordamida, yangicha metologiyalardan foydalanib fundamental, lingvosotsiomadaniy, kommunikativ metodlar qiyosiy tahlil etilgan, ularning taʼlim jarayonidagi oʼrni va ahamiyati koʼrsatilib ilmiy chiqatdan yoritilgan.zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalangan holda talabalarni ingliz tiliga oʼrgatishning yoʼllari haqida fikr yuritilgan.

432
14.10.2023

BUGUNGI KUNDA CHET TILINI O‘QITISHDAGI MUAMMOLAR VA KOMPYUTER LINGVISTIKASINING TAHLILI

Ushbu maqolada bugungi kunda chet tilini o‘qitish muammolari va kompyuter lingvistikasi tahlil asoslash orqali bо‘lajak chet tili о‘qituvchisini metodik tayyorlashning tarkibiy va funksional modelini takkomillashtirishning mazmuni va darajalarini aniqlash ularni kasbiy-pedagogik faoliyatga tayyorlashning pedagogik imkoniyatlarini beradi. Bо‘lajak chet tili о‘qituvchilarini zamonaviy usulda tayyorlash masalalari, kreativ fikrlaydigan chuqur bilimga ega, murakkab ijtimoiy va ishlab chiqarish muammolarini hal etishga qodir mutaxassislarni tayyorlash haqida tо‘xtalib ilmiy jihatdan ochib berilgan.

397
14.10.2023

BOSHLANG’ICH SINFLARNING RUS TILI DARSLARIDA AXBORAT TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH

Ushbu maqolada boshlang'ich sinfda rus tili darslarida ijodkorlikni rivojlantirish xususiyatlari ochib beriladi hamda ta’lim o‘zbek tilida olib boriladigan rus tili darslarida turli xil o‘qitish usullari muhokama qilinadi.

450
10.06.2023

TA’LIM O‘ZBEK TILIDA OLIB BORILADIGAN SINFLARDA RUS TILINI SAMARALI O’RGATISH USULLARI

Ushbu maqola Oʻzbekiston maktablarida rus tilini oʻqitishning oʻziga xos xususiyatlari ochib berilgan, shuningdek, tilni shakllantirish shartlari va muloqot qobiliyatlarini rivojlantirishda metodologiya fanining oʻrni koʻrib chiqiladi. Ta’lim o‘zbek tilida olib boriladigan rus tili darslarida turli xil o‘qitish usullari muhokama qilinadi.

691
10.06.2023