FORS TILINI O’QITISHDA 2R2D METODI (O’zbekiston islom akademiyasi filologiya va dinshunoslik yo’nalishi talabalari misolida)

Ushbu tadqiqot 2R2D (O’qish, Tafakkur, Muzokara, Munozara) metodining O’zbekiston diniy maktablarida fors tilini o’qitishda samaradorligini o’rganadi. Fors tili islom ilohiyotida muhim o’rin tutganligi sababli, talabalarning fors tilidagi mahoratini oshirish diniy matnlarni tushunish uchun zarur. 2R2D metodi – faol o’qish, tanqidiy tafakkur, hamkorlikdagi muzokaralar va tuzilgan munozaralarni birlashtirib, tilni tushunish, tanqidiy fikrlash va ilohiy muhokama qobiliyatlarini rivojlantirishga qaratilgan. Tadqiqot aralash usullardan foydalanadi, jumladan, dars kuzatuvlari, testlar va talabalarning fikr-mulohazalari ushbu usulning ta’sirini baholash uchun ishlatiladi. Dastlabki natijalar shuni ko’rsatadiki, 2R2D metodi fors tilini o’zlashtirishni yaxshilaydi, shu bilan birga talabalarning diniy mazmundagi faolligini oshiradi.

22
02.07.2025

ЯПОНИЯНИНГ ЦИВИЛИЗАЦИЯВИЙ РИВОЖЛАНИШИНИ ЎРГАНИШГА ДОИР

Maqolada Yaponiyaning tsivilizatsiya rivojlanishini o'rganish ko'rib chiqiladi. Tadqiqotning maqsadi umrining 40 yildan ortiq qismini yapon sivilizatsiyasini, ayniqsa, uning madaniyati tarixini o‘rganishga bag‘ishlagan sharqshunos olim, akademik Nikolay Iosifovich Konrad faoliyatini atroflicha tahlil qilishdan iborat. N.Konrad birinchilardan bo'lib yapon madaniyatiga Sharq va G'arb madaniyatlari bilan qiyosiy yondashuvni qo'llay oldi, bu esa keyinchalik yapon sivilizatsiyasining jahon madaniyatiga qo'shgan hissasini yangicha baholash imkonini berdi. Ushbu tadqiqotning asosiy xulosasi shundan iboratki, N.Konrad merosi yapon tarixi, madaniyati, adabiyoti va tilini o‘rganishda fundamental ahamiyatga ega bo‘lib, uning yapon adabiyotiga oid tarjima va sharhlari yapon xalqi va uning turmush tarzini tushunishda muhim vositaga aylandi.

20
30.06.2025

INGLIZ VA O‘ZBEK TILLARIDA ZAMON KATEGORIYASINING OG‘ZAKI IFODALANISHI

Ushbu maqolada ingliz va o‘zbek tillaridagi zamon kategoriyasining og‘zaki ifodalanishi tahlil qilinadi. Maqolada ingliz tilida zamonlar yordamchi fe’llar orqali, o‘zbek tilida esa qo‘shimchalar yordamida ifodalanishi haqida so‘z yuritiladi. Ingliz tilida zamonlar simple, continuous, perfect va perfect continuous shakllari orqali ifodalansa, o‘zbek tilida zamonlar faqat qo‘shimchalar yordamida ifodalanadi. Shuningdek, maqolada har ikki tilda zamon kategoriyasining o‘xshashliklari va farqlari ko‘rsatiladi. O‘zbek va ingliz tillaridagi zamon tizimining o‘rganilishi talabalarga tilni o‘rganishda muhim yordam beradi.

48
23.06.2025

INGLIZ TILIDA NUTQIQ QO'LLANISHINI O'RNATISH XUSUSIYATLARI

Ingliz tilida so'zlashuv malakasini egallash ko'p o'lchovli kognitiv-lingvistik jarayonni ifodalaydi, bunda ravonlik, aniqlik va pragmatik muvofiqlik asosiy parametrlar sifatida birlashadi. Ushbu maqola psixolingvistik mexanizmlar, kontekstual o'zgaruvchanlik va o'zaro ta'sir dinamikasiga e'tibor qaratgan holda, og'zaki kommunikativ kompetentsiyani rivojlantirishga asos bo'lgan ichki xususiyatlarni belgilaydi. Zamonaviy pedagogik paradigmalarga, jumladan, kommunikativ tilni o'qitish va vazifalarga asoslangan ta'limga asoslangan tadqiqot uslubiy traektoriyalar va ularning nutq samaradorligini oshirishdagi samaradorligini tanqidiy baholaydi. Og'zaki nutqni cheklaydigan affektiv filtrlar va madaniyatlararo aralashuv kabi ekstralingvistik to'siqlarga alohida e'tibor beriladi. Tahlil ESL kontekstlarida nutq ko'nikmalarini egallash jarayonini optimallashtirishga qaratilgan dalillarga asoslangan pedagogik g'oyalarni taklif qilish bilan yakunlanadi.

47
23.06.2025

O‘ZBEK TILINI O‘QITISHDA INTERFAOL METODLARNING AHAMIYATI

Ushbu maqolada o'zbek tili grammatikasini o’rgatishda qo'llaniladigan interfaol metodlar, ularning samaradorligi va istiqbollari tahlil qilinadi. O‘zbek tilini o‘qitishda interfaol metodlardan foydalanishning dolzarbligi, ularning o‘quvchilarning faolligini oshirishdagi, muloqot madaniyatini shakllantirishdagi hamda til ko‘nikmalarini mustahkamlashdagi o‘rni yoritilgan. Zamonaviy ta’lim jarayonida interfaol yondashuvlar o‘qituvchining asosiy vositasiga aylanmoqda.

135
14.05.2025

CHET TILLARNI O'RGANISHDA ZAMONAVIY USUL VA METODOLOGIYA (INGLIZ TILI MISOLIDA)

Ushbu maqolada bugungi kunda mamlakatimizda xorijiy tillarni o‘rganish va o‘qitishda zamonaviy texnologiyalardan samarali foydalanish masalalari, o‘qituvchining o‘z ustidagi faoliyati, mas’uliyat hissi, chet tilini o‘qitish metodikasi, uning fan sifatida rivojlanish tarixi, xorijiy tillarni o‘qitish metodikasida qo‘llaniladigan zamonaviy metodlar turlari, ulardan foydalanish, shuningdek, ushbu sohadagi muammolar va yechimlar ko‘rib chiqiladi.

238
09.02.2025

HOZIRGI ZAMONAVIY PEDAGOGIK METODIKANING CHET TILLARNI O'QITISHDAGI AHAMIYATI.

Ushbu maqolamizda hozirgi kunda chet tillarini oʼqitishda zаmonаviy pedagogik metodologiyaning ahamiyati hamda jahon va yurtimizda taʼlim muassalari hamda, nodavlat oʼquv muassasalarida bugungi kunda chet tillarini oʼrganishga boʼlgan yehtiyoz tufayli chet tilini oʼqitishning zamonaviy texnologiyalar yordamida, yangicha metologiyalardan foydalanib fundamental, lingvosotsiomadaniy, kommunikativ metodlar qiyosiy tahlil etilgan, ularning taʼlim jarayonidagi oʼrni va ahamiyati koʼrsatilib ilmiy chiqatdan yoritilgan.zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalangan holda talabalarni chet tiliga oʼrgatishning yoʼllari haqida fikr yuritilgan.

275
09.02.2025

INGLIZ VA O’ZBEK TILLARIDA GASTRONOMIC ATAMALAR TADQIQI

Ushbu tadqiqot ingliz va o’zbek tillaridagi gastronomic terminologiyaning lingvistik va madaniy xususiyatlarini o’rganadi. Unda oziq-ovqat an’analari, qadriyatlar va hayot tarzi, qanday aks etishini tahlil qilib, gastronomik ifodalarni shakllantirishdagi madaniy kontekstning o’ziga xos jihatlariga e’tibor qaratiladi. Tadqiqot palov va somsa kabi o’zbek taomlarini pie va pudding kabi ingliz taomlari bilan qiyoslaydi hamda lingvistik va madaniy farqlarni ko’rsatadi. Shuningdek, globallashuvning ikki til orasidagi oshxona atamalarining almashinuvida qanday rol o’ynashi o’rganiladi. Topilmalar madaniyatlararo muloqotni tushunishga va oziq –ovqatning o’zaro hurmatni rivojlantirishdagi ahamiyatni ochib beradi.

245
16.01.2025

KECHA VA KUNDUZ ASARIDAGI FRAZEOLOGIK BIRLIKLAR VA ULARNING STILISTIK XUSUSIYATLARINI KRISTOFOR FORT TARJIMASIDA AKS ETTISHI

Abdulhamid Cho‘lponning “Kecha va kunduz” romanida turli stilistik vositalar, ibora(frazeologik birlik)lar, tasviriy vositalar va boshqa badiiy unsurlardan juda keng foydalanilgan bo‘lib, ularni tarjima qilishda Xristofor Fort qanday tarjima usullaridan, strategiyalardan foydalanganini o‘rganib chiqib, ba’zi o‘rinlarda o‘z tomonimizdan qilingan tarjima variantlarini ham taklif etilgan.

256
05.01.2025

INGLIZ TILI DARSLARIDA QO‘LLANILADIGAN INNOVATSION TEXNOLOGIYALAR: TAHLIL VA NATIJALAR

Ma’lumki, bugungi kunda ta’lim tizimida foydalaniladigan innovatsion pedagogik texnologiyalar, darsning samarali bo‘lishida muhim ahamiyat kasb etadi. Shu nuqtai nazardan mazkur maqolada innovatsion texnologiyalar va ularni ingliz tili darslarida qo‘llash texnologiyalari borasida ilmiy xulosalar keltirilgan.

298
02.11.2024

ҒЎЗА ҲОСИЛДОРЛИГИ ВА СИФАТИНИ ОШИРИШДА УЙҒУНЛАШГАН ТЕХНОЛОГИК ОМИЛЛАРНИ ЎРНИ

Тажрибада ғўзанинг уч хил туп қалинлиги (гектарига 80; 100 ва 120 минг, шунингдек 1 погонометрда мос равишда 7,2; 9,0 ва 10,8 дона ўсимлик), тупроқнинг чекланган дала нам сиғимига (ЧДНС) нисбатан икки хил суғориш режими (70-70-60 ва 75-75-60 %, шунингдек суғориш тартиби мос равишда 2-3-0 ва 2-4-0) ва икки меъёрдаги ўғитларнинг (NPK) ўзаро нисбатлари (1:0,7:0,5 ва 1:1:0,5) бўлган икки меъёри ўрганилди. Ўғитларнинг йиллик меъёри: N200 P140 ва K100 ҳамда N200 Р200 ва К100 кг/га ташкил этди. Суғориш режими тупроқни ЧДНС га нисбатан 70-70-60 % бўлган шароитда ўстирилган ғўзаларнинг ҳосилдорлиги 75-75-60 % режимда суғорилган вариантлардаги ҳосилдорликка нисбатан тажрибалар ўтказилган йилларда юқори бўлишлиги ҳисобга олинди. 70-70-60 % суғориш режимида туп қалинлиги ва ўғитларнинг ўзаро нисбатига боғлиқ ҳолда ўртача 35,4-40,5 ц/га ҳосил олинган бўлса, 75-75-60 % суғориш режимида ҳосилдорлик вариантлар бўйича ўртача 33,5-36,5 ц/га ни ташкил этди. Тажриба вариантларидан териб олинган пахта ҳосилида толанинг микронейр кўрсаткичи 4,3-4,5 ни ташкил этиб, 75-75-60 % суғориш режимига нисбатан 70-70-60 % режимда суғорилган вариантлардан териб олинган пахта толасининг микронейр кўрсаткичи бир оз юқорилиги аниқланди.

388
15.07.2024

INGLIZ VA O’ZBEK TILLARIDA TA’LIM SOHASIGA OID TERMINLARNING CHOG’ISHTIRMA TAHLILI

Ushbu maqolada ingliz va o’zbek tillarida ta’lim sohasiga aloqador bo’lgan termin va tushunchalar qiyosiy nuqtai nazardan tahlil qilingan. Shuningdek, sohaga oid adabiyotlar va ularda keltirilgan ilmiy mulohazalar tadqiq qilingan.

454
11.06.2024