Ushbu maqolada oʻrta asr Sharq uygʻonish va Gʻarb Uygʻonish davri faylasuflarining axloq hodisasiga munosabati yoritilgan. 9—12-asrlarda shakllangan islom maʼrifati doirasida Abu Nasr Forobiy, Ibn Sino, Ibn Rushd, Gʻazzoliy kabi buyuk mutafakkirlar axloq mavzusini nafaqat diniy-falsafiy, balki ijtimoiy, siyosiy va pedagogik nuqtai nazardan ham oʻrgandilar. Gʻarbiy Uygʻonish davri esa 14—16-asrlarda Italiyada boshlangan maʼrifiy inqilob orqali butun Yevropada axloqiy tushunchalarni yangi bosqichga olib chiqdi. Foma Akvinskiy, Dante Aligeri, Erazm Rotterdam, Nikollo Makiavelli kabi mutafakkirlar diniy tafakkurdan dunyoviy dunyoqarashga o‘tish jarayonida “Etika”ni turli yo‘nalishlarda talqin qilganlar. Maqolada ikki davrning o‘xshash va farqli tomonlari qiyosiy tahlil qilinadi va axloq hodisasining Dionat, siyosiy voqealar, madaniy taraqqiyot va fan bilan uyg‘unligi yoritiladi. Natijada, o'rta asrlardagi sharqiy uyg'onish va G'arbiy Uyg'onish davrida shakllangan ushbu merosning zamonaviy dolzarbligi ham namoyon bo'ladi.

Mazkur maqolada Surxon vohasi aholisining ayollar kiyimlaridagi XIX asr oxiri va XX asrlardagi o‘zgarishlar yoritilgan. XX asr boshlarida hududga fabrika gazlamalarining keng tarqalishi va tikuv mashinalarining kirib kelishi tufayli ayollar milliy liboslarida rang-barang usullar, bichimlar, naqshiy bezaklar hamda yangi “bichiqli” kiyimlar paydo bo‘lishi kabi masalalar tarixiy hamda etnografik materiallar asosida tahlil etilgan.

Mazkur maqolada Abu Nasr Forobiyning ilmiy merosida keltirilgan mantiqiy fikrlar hamda ularning shaxsni intellektual salohiyatini shakllantirishdai o‘rni va ahamkyati falsafiy tahlil qilingan. Shuningdek, maqolada allomaning fikrlari o‘zaro qiyosiy tahlil qilinib, hozirgi davrdagi ijtimoiy munosabatlarni shakllanishiga ta’siri atroflicha o‘rganilgan.

Butun yer yuzida diniy bag‘rikenglik, diniy konfessiyalararo o‘zaro hurmat, bir-birini tushunish asosiy hayotiy tamoyilga aylanmoqda. Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlarning asl mohiyati ham millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglik, o‘zaro manfaatli va amaliy ruhdagi tashqi siyosat yuritishga yo‘naltirilgan, mamlakatimizning xalqaro nufuzini yanada oshirishga qaratilgan. Globallashuv hayotimizga tobora tez va chuqur kirib kelayotganining asosiy omili va sababi xususida gapirganda shuni ob’yektiv tan olish kerak – bugungi kunda har qaysi davlatning taraqqiyoti va ravnaqi nafaqat yaqin va uzoq qo‘shnilar, balki jahon miqyosida boshqa mintaqa va hududlar bilan shunday chambarchas bog‘lanib boryaptiki, biron mamlakatning bu jarayondan chetda turishi ijobiy natijalarga olib kelmasligini tushunish, anglash qiyin emasdir.

Shaxs muammosi XX asr falsafasining eng muhim va ahamiyatli muammolaridan biriga aylandi. G. Plessnerning asari falsafiy antropologiyaning bir turiga mansub bo‘lib, u pedagogik antropologiya deb ataladi. Insonning yaxlitligi muammosi ko'rib chiqiladi. Ta'limning bevosita ta'sirida shakllanadigan shaxs qiyofasi tahlil qilinadi.

XX asr oxiri – XXI asr boshida Misr Arab Respublikasi mamlakat xavfsizligi va barqarorligiga katta tahdid solgan diniy ekstremizm, radikalizm va terrorizmga qarshi ham ichki, ham tashqi siyosatda birdek kurash olib bordi. Mazkur maqolada Husni Muborak hamda Abdulfattoh as-Sisi davrida Misrning mintaqaviy xavfsizlikni ta’minlash siyosatida diniy ekstremizm va terrorizmga qarshi kurash xususiyatlari tahlil qilinadi.

Хожа Аҳрор Валий XV асрда яшаб ўтган донишманд, буюк тасаввуф сиймоларидан биридир. У ўзи яшаган даврнинг пешқадам олими, мутаффакири ҳисобланади. Унинг номи хар доим Юсуф Ҳамадоний, Ахмад Яссавий, Абдуқодир Ғиждувоний, Баҳовиддин Нақишбанд, Нажмиддин Кубро, Занги ота, Яланғоч ота, Сўфи Оллоёр ва бошқа тариқат алломалари билан бирга тилга олиниб, эъзозланади. Хожа Аҳрорнинг хаёти ва фаолияти хақида кўплаб илмий асарлар ёзилган. Ўз даврининг, улуғ мутаффакири ва шоирлари Абдурахмон Жомий, Алишер Навоий, ҳамда султон Хусайн Бойқаро, Заҳириддин Муҳаммад Бобурлар, Хожа Аҳрорни ўз маънавий пирлари-муршидлари деб билганлар, Бобур унинг “Волидаия” асарини туркий тилга таржима қилган.

Ushbu maqolada uzoq tarixga ega boʻlgan hind falsafasining bugungi kundagi shakllarini hamda ularning asosidagi ilgari surilgan gʻoyalar borasida soʻz yuritiladi.

Ushbu maqolada mahalliy va xorijiy tilni o'rganish muhokama qilinadi - bu ijtimoiy o'zaro ta'sir va muloqotda namoyon bo'ladigan shaxsiy ehtiyoj. Muloqotning muvaffaqiyati nafaqat ma'ruzachining aloqa o'rnatish istagiga, balki nutq niyatini amalga oshirish qobiliyatiga ham bog'liq bo'lib, bu til birliklarini bilish darajasiga va ularni muayyan muloqot sharoitida ishlatish qobiliyatiga bog'liq. Shu bilan birga, tilning alohida elementlarini bilishning o'zi "tilni muloqot vositasi sifatida bilish" tushunchasiga bog'lab bo'lmaydi). Tilni bilishning ushbu shartlari kommunikativ lingvistika va lingvodidaktikaning markaziy kategoriyalaridan biri sifatida ilgari surilgan kommunikativ kompetentsiyaning mohiyatini tashkil etadi.

Mazkur maqolada Abu Zayd Abdurahmon ibn Xaldunning ma’naviy merosiga doir ma’lumotlar tahlil qilingan. Maqolada mutafakkirning “Kitab ul-Ibar”, “Muqaddima” va boshqa asarlari haqida mulohaza yuritilgan.

Ushbu maqolada Sharqning buyuk mutafakkiri va shoiri, tasavvuf taʼlimotining ulugʼ namoyandasi, “Mavlaviya” tariqatining asoschisi Mavlono Jaloliddin Rumiyning hayotiga oid ayrim faktlar tarixiy va adabiy manbalar bergan maʼlumotlar asosida qayta koʻrib chiqiladi. Rumiy hayot yoʻli bilan bogʻliq baʼzi bir chalkashliklarga oydinlik kiritiladi. Jaloliddin Rumiyning buyuk ustozlari,piru komillari haqida ham soʻz boradi. Sayyid Burhoniddin Muhaqqiq Termiziyning Rumiy bilan uchrashuvi, Damashqda Mavlono shu shaharda Shayx ul-akbar Muhyiddin ibn al-Аrabiy bilan muloqotda boʻlganligi. Аflokiyning Mavlono bilan Shamsiddinning Shomda yuz bergan muloqoti haqida keltirgan hikoyatini bu yerda aynan keltirib oʻtilganligi koʻrsatilgan. Rumiy hayoti, ijodi va qarashlarini tahlil va tahqiq etish yoʻlida АQSh va Gʻarbiy Yevropada koʻzga koʻrinarli jiddiy ilmiy ishlar amalga oshirilgani haqida aytib oʻtilgan. Rumiyshunoslik bilan jiddiy shugʻullangan ingliz olimlaridan birinchi boʻlib Rinald Nikolson eslanishi joiz. U aslida yunon va turk tillari boʻyicha mutaxassis edi, biroq fors tiliga jiddiy mehr qoʻyganligi, qatʼiy va tinib-tinchimas saʼy-harakati bois fors tilini, soʻng arab tilini oʻrganib oldi. Mavlono gʼazallari haqiqat, zavq-shavq va jozibaga undovchi sheʼriyatning eng baland choʻqqilarida parvoz etib, uni irfon mulkining malik ush-shuarosiga aylantirdi. Аmmo bu gʼazallar shunday bir olamda sayr qiladiki, hayotning oddiy mushohadalari bilan uning orasida ancha masofa mavjud. Gʼayb va ahli shuhuddan boshqa hech kim bundan ogoh emas. Gap shundaki, “Masnaviy” birinchi navbatda ana shunday masala va tushunchalarga nazar soladi, inson hayotining mazmun-mohiyati hamda turmush tarzi bilan aloqa oʻrnatadi.

Bir-biriga qardosh va qardosh bo‘lmagan tillar o‘rtasidagi sheva va dialektlar bir-biridan farq qilishi barchamizga ma’lum. Diniy barqaror birliklarning shevaviy xususiyatlarini o’rganish esa ikki til o’rtasidagi umumiy va xususiy jihatlarni yanada kengroq aniqlashga xizmat qiladi.