Ushbu maqolada oʻrta asr Sharq uygʻonish va Gʻarb Uygʻonish davri faylasuflarining axloq hodisasiga munosabati yoritilgan. 9—12-asrlarda shakllangan islom maʼrifati doirasida Abu Nasr Forobiy, Ibn Sino, Ibn Rushd, Gʻazzoliy kabi buyuk mutafakkirlar axloq mavzusini nafaqat diniy-falsafiy, balki ijtimoiy, siyosiy va pedagogik nuqtai nazardan ham oʻrgandilar. Gʻarbiy Uygʻonish davri esa 14—16-asrlarda Italiyada boshlangan maʼrifiy inqilob orqali butun Yevropada axloqiy tushunchalarni yangi bosqichga olib chiqdi. Foma Akvinskiy, Dante Aligeri, Erazm Rotterdam, Nikollo Makiavelli kabi mutafakkirlar diniy tafakkurdan dunyoviy dunyoqarashga o‘tish jarayonida “Etika”ni turli yo‘nalishlarda talqin qilganlar. Maqolada ikki davrning o‘xshash va farqli tomonlari qiyosiy tahlil qilinadi va axloq hodisasining Dionat, siyosiy voqealar, madaniy taraqqiyot va fan bilan uyg‘unligi yoritiladi. Natijada, o'rta asrlardagi sharqiy uyg'onish va G'arbiy Uyg'onish davrida shakllangan ushbu merosning zamonaviy dolzarbligi ham namoyon bo'ladi.

Ushbu maqolada Abu Nasr Forobiyning ilmiy-falsafiy merosining bugungi barkamol shaxs tarbiyalashdagi ahamiyati hamda Forobiyning hayoti ilmiy-falsafiy qarashlarida inson aql-zakovatini birlamchi oʻringa qoʻyganligi, allomaning insonni anatomik, fiziologik va psixologik xususiyatlari haqidagi qarashlari, shuningdek, uning madaniy va ijtimoiy faoliyatining biologik asoslarini oʻz ichiga oladi. Forobiy inson, uning dunyo tarqqiyotining eng mukammal va yetuk yakuni sifada etirofi, uning asarlarida insonga tarbiya va taʼlim berish zarurligi kabi masalalar taxlil etilgan.

Ushbu maqolada antik Yunonistonda tabiat falsafasining asoslanishi, xususan Aristotel naturfalsafasining asosiy jihatlari ko‘rsatilib, bunday qarashlar ilg‘or Sharq mutafakkirlarining ta’limotida yanada rivojlantirilishi ko‘rsatiladi. Aristotel va Al-Kindiy, Forobiy, Beruniy, Ibn Sino kabi Sharq mutafakkirlarining naturfalsafiy qarashlaridagi umumiy xususiyatlar tahlil qilinadi.