Абу Райҳон Берунийнинг серқирра илмий меросида унинг ахлоқий қарашлари ҳам алоҳида ўринга эга. Аллома баъзи асарларининг муайян қисмигина бизгача етиб келгани туфайли файласуфнинг қаламига мансуб ахлоққа бағишланган алоҳида асарлари бўлган ёки йўқлигини аниқ айтиш имконсиздир. Қомусий олимнинг қарашларининг таҳлили шуни кўрсатадики, расмий диний мафкура таъсири остида бўлса-да, унинг ахлоққа доир қарашлари моҳиятан умуминсоний ва илмий-маърифий хусусиятга эга бўлган.

Мазкур мақолада Жоруллоҳ шарафли номга эга бўлган аллома Маҳмуд Замахшарийнинг “Рабиъ ал-аброр” асари хусусида сўз юритилган. Асар “Илми муҳозарот” услубида ёзилган. “Рабиъ ал-аброр” асарининг асосини жамиятдаги муҳим соҳаларга бағишланган ва асар яратилган даврининг зиёли кишиси билиши керак бўлган турли кўринишдаги маълумотлар ташкил қилади. Асарнинг аҳамиятли жиҳати шундаки, унда берилган турли мавзуларга оид маълумотлар ўз давридан бошлаб, бугунга қадар ўз долзарблигини сақлаб келмоқда.

Мақолада Ўзбекистонда кичик бизнесни рақамлаштириш жараёнлари таҳлил қилинган. Рақамли технологиялардан фойдаланишнинг назарий асослари ва амалий аҳамияти ёритилган. “Рақамли Ўзбекистон-2030” стратегияси доирасида амалга оширилаётган ислоҳотлар ўрганилган. Жанубий Корея ва Сингапур каби давлатларнинг илғор тажрибалари таҳлил қилинган. Ўзбекистонда кичик бизнесни рақамлаштиришнинг ҳозирги ҳолати, эришилган ютуқлар ва мавжуд муаммолар аниқланган. Рақамли технологияларни жорий этишнинг асосий афзалликлари ва имкониятлари кўрсатилган. Кичик бизнесни рақамлаштиришни янада ривожлантириш бўйича инфратузилмавий, институционал ва молиявий таклифлар ишлаб чиқилган.

Мақолада жаҳонда ва Ўзбекистонда кичик бизнес фаолиятини рақамли технологиялар асосида ривожлантириш масалалари таҳлил қилинган. Халқаро ташкилотларнинг ҳисоботлари асосида рақамли савдонинг ривожланиш тенденциялари ўрганилган. Ривожланган ва ривожланаётган мамлакатларда кичик бизнесни рақамлаштириш борасидаги муаммолар аниқланган. Ўзбекистонда кичик бизнесни қўллаб қувватлаш бўйича амалга оширилаётган ислоҳотлар таҳлил этилган. Соҳани янада ривожлантириш юзасидан таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.

Ушбу мақолада республикамиз мустақиллигининг эълон қилиниши, давлат қурилишининг янги босқичи, фуқаролик жамияти институтларининг вужудга келиши ва маънавий қадриятларнинг тикланиши каби масалаларнинг араб тилли тадқиқотлардаги ҳолати таҳлил қилинади. XX асрнинг 90 йилларида Ўзбекистонда кузатилган ижтимоий-сиёсий ўзгаришларни хорижда ёритилишини ўрганиш орқали, Ўзбекистоннинг энг янги тарихига оид янги талқинлар, фикр ва ёндашувлар билан танишиш мумкин.

Мақолада электрон китобларнинг ўзига хос ютуқлари, Шу ўринда ўсиб келаётган ёш авлодни китоб мутолаасига чорлаш ва китобхонлик маданиятини юксалтириш,уларнинг бўш вақтини мазмунли ўтказиш, илм-маърифатини янада бойитиш каби жиҳатлар ўрганилган.

Мазкур мақолада Умар Термизийнинг “Ихлос китоби”да келтирилган ҳадис илми ҳақида манбалар таҳлил қилинган. Биз агар Умар термизининг ҳаётини ва қолдирган мерсони ўрганадаган бўлсак. Шу нарса аниқ бўладики у киши сўфий ва воиз бўлганликлиги.

Ушбу мақолада Ҳамза Шинворийнинг шеъриятидаги илми балоға, яъни мукаррар, издивож, иштиқоқ, тазод каби лафзий, маънавий ҳамда ҳарфий санъатларнинг қўлланиши таҳлил қилинган бўлиб, шоирнинг улардан қанчалик маҳорат билан фойдалана олганлиги кўрсатиб берилган.

Мазкур мақолада ўрта асрлар Шарқ фалсафасида табиий-илмий, ижтимоий-фалсафий ривожида алоҳида аҳамиятга эга бўлган алломаларнинг астрономик қарашларининг фалсафий таҳлили ва уни ишимизнинг объекти бўлган Маҳмуд ибн-Муҳаммад ал-Чағминийнинг табиий-илмий ва фалсафий қарашларига таъсири борасида мулоҳаза юритилади.

Ушбу мақолада инсоннинг ҳайвонот оламига антропик ва антропоген таъсирларига, ўсимликлар ва ҳайвонот оламининг биосферада моддалар айланма ҳаракатини таъминловчи катта биологик хилма-хиллик эканлигига тўхталиб ўтилган. Мақолада инсониятнинг олдида охири ҳалокатли тугаши мумкин бўлган бир қанча табиий офатларга ечим топиш масаласи турганлигига эътибор қаратилган.