Barcha maqolalar

ИБН СИНОНИНГ ФАЛСАФИЙ АСАРЛАРИДА ИНСОН КАМОЛОТИ

Ушбу мақолада буюк Шарқ мутафаккири Абу Али ибн Синонинг нодир асарларида инсон камолоти, маданияти ва фалсафий мулохазасини юксалтириш каби масалалари ёритилган. Бугунги кундаги таълим соҳасидаги ислоҳатлар аждодларимиз ижодини ҳар томонлама чуқур изланишларга даъват этиб, миллий маънавий қадриятларимиз салмоғини юксалтирмоқда. Жумладан, Абу Али ибн Сино фалсафий мероси кўпқиррали бўлиб, уларни ўзаро қиёсий ўрганиш фуқаролик жамияти асослари яратилаётган ҳозирги тарихий босқичларда муҳим аҳамият касб этади.

150
05.06.2024

О‘ZBEK TILIDA ZAMОNNING IFОDALANISHI

Bu maqolada o’zbek tilida vaqt tushunchasining ifodalanishiga oid mulohazalar bayon qilingan. Shuningdek, ushbu masala tadqiqotchilarning mavzuga oid olib borgan izlanishlari hamda o’zbek adabiyotining mashhur asarlari asosida yoritib berilgan.

173
05.06.2024

QADIMGI BAQTRIYA GLIPTIKASIDA ILONLAR VA AJDARLAR OBRAZI

Ushbu maqolada Qadimgi Baqtriya hududida xususan, Shimoliy Afg’onistonda olib borilgan arxeologik qazishmalar davomida topilgan minglab muhr va tumorlarda ifodalangan tasvirlar orasida muhim ahamiyat kasb etadigan ilonlar va ajdarlar obrazi va bu obrazlar o’rtasidagi farqli mifologik tushunchalar haqida so’z yuritiladi.

160
22.05.2024

TARJIMANING PRAGMATIK JIHATI

Matn tarjimasi, o‘zining ichki tabiati va xususiyatiga ko‘ra, shubhasiz, ko‘plab sohalarning bir qismini ifoda etadi. Ana shunday sohalardan biri pragmatika bo‘lib, u tarjima jarayonining borishi hamda natijasiga ta’sir qilish zarurati hisoblanib, tarjimaning muvaffaqiyatini ta’minlaydi. Tarjima va pragmatika o‘rtasidagi aloqa anglashilmas darajada namoyon bo‘lib, bu ikki sohani yaqindan o‘rganish ularning ahamiyatli tomonlarini namoyon qiladi.

185
22.05.2024

FА-SZАN FALSAFIY QARASHLARINING XITOY BUDDAVIYLIGI TA’LIMOTIDAGI O’RNI

Ushbu maqolada Xitoy buddaviyligi Xuayan maktabi asoschisi Fа-szаnning falsafiy qarashlari va ta’limoti haqida mulohaza yuritilgan. Shuningdek, Xuayan maktabining Xitoy buddaviyligi falsafiy tafakkuri rivojiga ta’siri bayon qilingan.

150
22.05.2024

IBN XАLDUN MА’NАVIY MERОSIGA DOIR MULOHAZALAR

Mazkur maqolada Abu Zayd Abdurahmon ibn Xaldunning ma’naviy merosiga doir ma’lumotlar tahlil qilingan. Maqolada mutafakkirning “Kitab ul-Ibar”, “Muqaddima” va boshqa asarlari haqida mulohaza yuritilgan.

301
11.05.2024

MIRMUHSIN MIRSAIDOVNING “ILON O’CHI” ASARINING FALSAFIY TAHLILI

Mazkur maqolada o’zbek she’riyati va nasrining ko’zga ko’ringan vakillaridan biri, sermahsul ijodkor Mirmuhsin Mirsaidovning “Ilon o’chi” asari falsafiy tahlil etilgan. Mirmuhsin serqirra ijodkor sifatida o’zining bir qancha qiziqarli asarlari bilan o’zbek adabiyotiga salmoqli hissa qo’shgan yozuvchi sifatida ulug’lanib kelinmoqda.

209
10.05.2024

ҲОЗИРГИ ЗАМОНДА АЁЛНИНГ ИЖТИМОИЙ МАВҚЕИ

Мазкур мақолада аёлнинг жамиятдаги мавқеи ва ўрни баён этилган. Ҳар биримиз ҳаёт деб номланган улкан театр жараёнида иштирок этмоқдамиз. Ушбу драматик жаарёнда ҳар биримизнинг ўз сценарийларимиз ва ролларимиз бор, биз уларни ёдлаймиз, машқ қиламиз ва ижро этамиз. Сценарийларнинг ўзаро боғлиқлиги ва бир-бири билан ўзаро таъсир қилиши натижасида халқ, мамлакат, дунё тарихи юзага келади.

193
10.05.2024

AVESTONING MIFOLOGIK QATLAMI VA UNING DINIY QARASHLARDA AKS ETISHI

Ushbu maqolada dastlabki mifologik qarashlar va ularning turli timsollar tarzida namoyon bo’lishi bayon etilgan. Mifologiyaning asosiy tushunchalari: totem, fetish va anima kabi tushunchalarning etimologiyasi tahlil etilgan. Zardushtiylik mifologiyasidagi ezgulik va yovuzlik o’rtasidagi kurashlar va ular turli xudo va devlar timsolllarida namoyon bo’lishi va Avesto mifologiyasida hikoya qilingan xalq qahramonlari va ezgulik timsollari yoritilgan.

218
10.05.2024

MАVLONO JАLOLIDDIN RUMIY HАYOTI: IBRАT VА HIKMАT KOʻZGUSI

Ushbu maqolada Sharqning buyuk mutafakkiri va shoiri, tasavvuf taʼlimotining ulugʼ namoyandasi, “Mavlaviya” tariqatining asoschisi Mavlono Jaloliddin Rumiyning hayotiga oid ayrim faktlar tarixiy va adabiy manbalar bergan maʼlumotlar asosida qayta koʻrib chiqiladi. Rumiy hayot yoʻli bilan bogʻliq baʼzi bir chalkashliklarga oydinlik kiritiladi. Jaloliddin Rumiyning buyuk ustozlari,piru komillari haqida ham soʻz boradi. Sayyid Burhoniddin Muhaqqiq Termiziyning Rumiy bilan uchrashuvi, Damashqda Mavlono shu shaharda Shayx ul-akbar Muhyiddin ibn al-Аrabiy bilan muloqotda boʻlganligi. Аflokiyning Mavlono bilan Shamsiddinning Shomda yuz bergan muloqoti haqida keltirgan hikoyatini bu yerda aynan keltirib oʻtilganligi koʻrsatilgan. Rumiy hayoti, ijodi va qarashlarini tahlil va tahqiq etish yoʻlida АQSh va Gʻarbiy Yevropada koʻzga koʻrinarli jiddiy ilmiy ishlar amalga oshirilgani haqida aytib oʻtilgan. Rumiyshunoslik bilan jiddiy shugʻullangan ingliz olimlaridan birinchi boʻlib Rinald Nikolson eslanishi joiz. U aslida yunon va turk tillari boʻyicha mutaxassis edi, biroq fors tiliga jiddiy mehr qoʻyganligi, qatʼiy va tinib-tinchimas saʼy-harakati bois fors tilini, soʻng arab tilini oʻrganib oldi. Mavlono gʼazallari haqiqat, zavq-shavq va jozibaga undovchi sheʼriyatning eng baland choʻqqilarida parvoz etib, uni irfon mulkining malik ush-shuarosiga aylantirdi. Аmmo bu gʼazallar shunday bir olamda sayr qiladiki, hayotning oddiy mushohadalari bilan uning orasida ancha masofa mavjud. Gʼayb va ahli shuhuddan boshqa hech kim bundan ogoh emas. Gap shundaki, “Masnaviy” birinchi navbatda ana shunday masala va tushunchalarga nazar soladi, inson hayotining mazmun-mohiyati hamda turmush tarzi bilan aloqa oʻrnatadi.

263
10.05.2024

УЙҒУР ТИЛИДА ГАП МАСАЛАСИ

Мақола уйғур тилида гап масаласини ўрганишга бағишланади. Уйғур тилида гап тўғрисидаги гиносеологик, онтологик билимларга назарий жиҳатдан ёндошишга ўз ҳиссасини қўшади. Уйғур тили гапси билан боғлиқ қуйидаги жиҳатларини очиб беришга ҳаракат қилади. Мақолада гап маъно берувчанлик, мазмун етказувчанлик, объектив воқеликни акс эттирувчанлик, эмперик ва назарий билимларни ҳосил қилувчанлик каби қатор хусусиятларга эга эканлигини назарда тутилган ҳолда билим олувчиларга гап таркибий тузилишида ҳозиргача камроқ эътибор қаратилган жиҳатлар таҳлилга тортилади. Уйғур тилининг тадрижий ривожи билан боғлиқ йирик туркшуносларнинг ғоявий қарашлари илмий асосланади. Гапнинг таркибий қисмлари ўрганилади. Баён, сўроқ, буйруқ ва ундов гаплар таснифланади.

241
30.03.2024

TASHQI IQTISODIY FAOLIYATNI DIVERSIFIKATSIYALASHNING MAMLAKAT MILLIY IQTISODIYOTINI RIVOJLANTIRISHGA TA’SIRI

Tashqi iqtisodiy faoliyatni diversifikatsiya qilish mamlakat milliy iqtisodiyotining rivojlanish trayektoriyasini shakllantirishda muhim rol o‘ynaydi. Mamlakatlar ichki chegaralardan tashqarida kengayib, chet elda turli xil iqtisodiy faoliyat bilan shug'ullanish orqali iqtisodiy o'sish, barqarorlik va barqarorlikka hissa qo'shadigan ko'plab imtiyozlarga ega bo'lishlari mumkin. Ushbu maqola diversifikatsiyaning mamlakat milliy iqtisodiyotiga asosiy ta'sirini o'rganadi va uning barqaror rivojlanishga strategik yondashuv sifatidagi ahamiyatini ta'kidlaydi.

223
28.03.2024