Ushbu maqolada Sharqning buyuk mutafakkiri va shoiri, tasavvuf taʼlimotining ulugʼ namoyandasi, “Mavlaviya” tariqatining asoschisi Mavlono Jaloliddin Rumiyning hayotiga oid ayrim faktlar tarixiy va adabiy manbalar bergan maʼlumotlar asosida qayta koʻrib chiqiladi. Rumiy hayot yoʻli bilan bogʻliq baʼzi bir chalkashliklarga oydinlik kiritiladi. Jaloliddin Rumiyning buyuk ustozlari,piru komillari haqida ham soʻz boradi. Sayyid Burhoniddin Muhaqqiq Termiziyning Rumiy bilan uchrashuvi, Damashqda Mavlono shu shaharda Shayx ul-akbar Muhyiddin ibn al-Аrabiy bilan muloqotda boʻlganligi. Аflokiyning Mavlono bilan Shamsiddinning Shomda yuz bergan muloqoti haqida keltirgan hikoyatini bu yerda aynan keltirib oʻtilganligi koʻrsatilgan. Rumiy hayoti, ijodi va qarashlarini tahlil va tahqiq etish yoʻlida АQSh va Gʻarbiy Yevropada koʻzga koʻrinarli jiddiy ilmiy ishlar amalga oshirilgani haqida aytib oʻtilgan. Rumiyshunoslik bilan jiddiy shugʻullangan ingliz olimlaridan birinchi boʻlib Rinald Nikolson eslanishi joiz. U aslida yunon va turk tillari boʻyicha mutaxassis edi, biroq fors tiliga jiddiy mehr qoʻyganligi, qatʼiy va tinib-tinchimas saʼy-harakati bois fors tilini, soʻng arab tilini oʻrganib oldi. Mavlono gʼazallari haqiqat, zavq-shavq va jozibaga undovchi sheʼriyatning eng baland choʻqqilarida parvoz etib, uni irfon mulkining malik ush-shuarosiga aylantirdi. Аmmo bu gʼazallar shunday bir olamda sayr qiladiki, hayotning oddiy mushohadalari bilan uning orasida ancha masofa mavjud. Gʼayb va ahli shuhuddan boshqa hech kim bundan ogoh emas. Gap shundaki, “Masnaviy” birinchi navbatda ana shunday masala va tushunchalarga nazar soladi, inson hayotining mazmun-mohiyati hamda turmush tarzi bilan aloqa oʻrnatadi.

Мақола уйғур тилида гап масаласини ўрганишга бағишланади. Уйғур тилида гап тўғрисидаги гиносеологик, онтологик билимларга назарий жиҳатдан ёндошишга ўз ҳиссасини қўшади. Уйғур тили гапси билан боғлиқ қуйидаги жиҳатларини очиб беришга ҳаракат қилади. Мақолада гап маъно берувчанлик, мазмун етказувчанлик, объектив воқеликни акс эттирувчанлик, эмперик ва назарий билимларни ҳосил қилувчанлик каби қатор хусусиятларга эга эканлигини назарда тутилган ҳолда билим олувчиларга гап таркибий тузилишида ҳозиргача камроқ эътибор қаратилган жиҳатлар таҳлилга тортилади. Уйғур тилининг тадрижий ривожи билан боғлиқ йирик туркшуносларнинг ғоявий қарашлари илмий асосланади. Гапнинг таркибий қисмлари ўрганилади. Баён, сўроқ, буйруқ ва ундов гаплар таснифланади.

Tashqi iqtisodiy faoliyatni diversifikatsiya qilish mamlakat milliy iqtisodiyotining rivojlanish trayektoriyasini shakllantirishda muhim rol o‘ynaydi. Mamlakatlar ichki chegaralardan tashqarida kengayib, chet elda turli xil iqtisodiy faoliyat bilan shug'ullanish orqali iqtisodiy o'sish, barqarorlik va barqarorlikka hissa qo'shadigan ko'plab imtiyozlarga ega bo'lishlari mumkin. Ushbu maqola diversifikatsiyaning mamlakat milliy iqtisodiyotiga asosiy ta'sirini o'rganadi va uning barqaror rivojlanishga strategik yondashuv sifatidagi ahamiyatini ta'kidlaydi.

Ushbu maqolada biz Abu Bakr ar-Roziyning “Falsafiy hayot tarzi” asari orqali Suqrotning ikki xil hayoti orqali insonlarda falsafiy turmush tarzi qanday bo‘lishi kerakligi haqida mulohazalar yuritdik. Maqolada Suqrot hayotidan misollar keltirilgan bo‘lib, uning hayotidagi yutuq va kamchilliklar bayon qilingan. Shuningdek Suqrotning oddiyligining sababi, nega bunday oddiy hayot kechirgani yoritilgan.

Мазкур мақолада Хитой тарихида ўзига хос мафкураси билан танилган Си Цзиньпиннинг ижтимоий-сиёсий қарашлари муҳокама қилинган. Шунингдек, Хитой Президенти Си Цзиньпиннинг “Давлат бошқаруви” ҳақидаги китоби хусусида таҳлиллар ёритилган.

Ushbu maqolada Sovet mustamlakachiligi davrida xalqimizning madaniy darajasi, yurtimizda amalga oshirilgan madaniy-ma’rifiy tadbirlar va ularning amaliyotga joriy etilishi haqida fikr yuritiladi.

Мақолада Сурхон воҳасининг Сариосиё туманидаги олис тоғли ҳудудида жойлашган Зархона қишлоғи зиёратгоҳлари ва улар билан боғлиқ эътиқодий қарашлар хусусида сўз юритилади.

Мақолада жаҳонда янги аср арафасида жадаллашган экологик глобаллашув жараёнларининг мазмуни ва моҳияти, унинг атроф муҳитга таъсир йўналишлари, хусусан, чучук сув танқислигининг келиб чиқиш сабаблари ва бартараф этишга доир таклиф мулоҳазалар баён этилган. Шунингдек, Ўзбекистондаги экологик муҳитга жиддий таъсир ўтказаётган муаммолар, экологик вазиятни ўзгартираётган ва муносабатларни мураккаблаштираётган ва бу муаммоларни кескинлаштираётган омиллар атрофлича таҳлил қилинган.

Maqola buyuk mutafakkirlardan biri Ibn Sinoning ilmiy ijodi tadqiqiga bag‘ishlangan. Tasavvuf ta’limoti tarixida o‘zining munosib o‘rnini egallagan komil inson tahlili asosida olimning so‘fiyona qarashlari yoritildi.

Mazkur maqolada bugungi globallashuv va integratsiyalashuv davrida mamlakatimiz taraqqiyotida o’z oldiga qo’ygan strategik maqsadlar, ularning ahamiyati va amalga oshirish mexanizmlari borasida taklif, fikr va xulosalar bayon etilgan. 2022-2026-yillarga mo’ljallangan Taraqqiyot strategiyasining dolzarbligi va mohiyati to’g’risida ilmiy qarashlar bayon etilgan.

Ushbu maqolada Movarounnahr arab tili maktabi paydo bo'lishidan to shakllanishigacha bo'lgan barcha bosqichlarni va hatto yagona ilmiy maktabning to'liq rivojlanishini qamrab olmaydi. Lekin biz keltirgan ma’lumotlar, shubhasiz, Movarounnahr arab maktabiga oydinlik kiritib, Basra, Kufa, Bag‘dod, Misr va Andalusiyadagi boshqa arab maktablari qatorida muhim o’rin egallshini ochib beradi.

Maqola Movarounnahr hududida so'fiylik rivojiga bag'ishlangan. Unda mintaqa va aholi islomlashuvidan oldingi diniy va harbiy-siyosiy jarayonlar, shuningdek, arablar o‘z maqsadlariga erishish yo‘llari va vositalari tahlil qilinadi. Xronologik jihatdan maqola VII-XI asrlardagi jarayonlarni qamrab oladi. Bu davrga kelib oʻzining koʻp yillik tarixiy-madaniy ildizlari va merosiga ega boʻlgan Movaraunnahr aholisini islomlashtirish bir necha bosqichda mushkul darajada qiyin kechdi. So'fiylik tariqatlari mintaqani yakuniy islomlashtirishda katta rol o'ynadi.